Son güncelleme 29 Nisan 2024 - 00:35
Anayasa Mahkemesi (AYM), en fazla üç hafta içinde hazirandaki genel seçimle ilgili çok önemli bir karar verecek.
AYM, 7 ay sonra yapılacak seçimde % 10 barajının uygulanıp uygulanamayacağını belirleyecek.
Bu kararı da bir yıl beklemeye gerek duyulmadan aynen uygulanacak.
Çünkü diğer kanunların getirdiği şartlar, AYM’nin hak ihlali kararlarını bağlamıyor.
Konunun tartışmasına gelirsem…
Antalya’da AB ve AYM’nin katkısıyla gerçekleşen Bireysel Başvuru Konferansı’nı dinlerken, üç partinin bir süre önce bireysel başvuru kapsamında yaptığı “% 10 barajı yüksek, kaldırılmalı” başvurusu aklıma geldi.
Başkan Kılıç’a, başvurunun akıbetini sorduğumda şu yanıtı aldım:
“Raportör arkadaşlar çalışmalarını tamamladı, raporda önemli tartışmalar var. Konu hassas olduğu için ‘bireysel’de değil de ‘genel kurul’da görüşüp 2-3 hafta içinde karara bağlayacağız.”
Sorum bitmedi:
“Anayasa Mahkemesi kararları, Anayasa’nın ‘Seçim Kanunu’nda yapılacak değişiklikler bir yıl içinde yapılacak seçimde uygulanmaz’ hükmüne tabi mi?”
Kılıç’ın yanıtı net oldu:
“Hayır tabi değil, anında uygulanır. Hak ihlali kararı hemen ortadan kaldırılması içindir.”
Sohbetimize katılan Anayasa hukukçuları da aynı görüşü dile getirdi, ancak Kılıç ötesine geçmedi ve sustu.
ÇEVREYİ KALDIRDI
Biz de Prof. Dr. Serap Yazıcı ile sohbetimizi sürdürdük, % 10 barajının sisteme girme sürecini anımsadık.
Her partinin aldığı oyun 1, 2, 3, 4…’e bölünmesiyle bulunan en yüksek oya ulaşanın, milletvekilliğine sahip olmasına dayalı D’Hondt sistemi, ilk kez 1961 seçiminde uygulandı.
Birçok küçük parti de Meclis’e milletvekili soktu. Ancak, 1970’li yıllar koalisyonlarla geçince, 1980 ihtilalini yapanlar % 10 ülke barajı ile seçim çevrelerine göre % 10 ile % 33 arasında değişen çevre barajını getirdi.
Bu kez de temsilde adalet sorunu çıkınca, koalisyon ortağı SHP’nin “Temsilde adalet, yönetimde istikrar” ilkesiyle hazırladığı değişiklik 1995 Temmuz’unda Anayasa’ya girdi.
Aynı yıl, “temsilde adaleti sağlamadığı” gerekçesiyle yapılan başvuruyu haklı bulan Anayasa Mahkemesi, çevre barajını kaldırırken % 10 ülke barajına dokunmadı.
Ancak 1990’lı yıllar da tek başına iktidar doğurmadı.
İSTİKRAR MI?
AK Parti % 10 barajının yüksek olduğunu söyledi, ancak kanun maddesini değiştirmek için de adım atmadı.
Prof. Dr. Serap Yazıcı bu duruma dikkat çekip oyların sıralı bölünmesi dolayısıyla D’Hondt sisteminin kendi içinde zaten baraj yarattığını anımsattı, bir noktaya daha dikkat çekti:
“Oyların bölünerek hesaplanması sırasında ortaya çıkan artık oylardan bağımsız adaylar yararlanamıyor. Bu da bir başka hak ihlali doğuruyor. Sıfır baraj tehlikeli bulunabilir, ama % 3-5 yapılabilir.”
Hukukçularla sohbetimden yola çıkarak şunları söyleyebilirim:
1- Siyaset kurumunda olan % 10 barajının yüksekliği kanısı, hukukçularda çok daha fazla.
2- Bununla birlikte iptali halinde ortaya kaotik durum çıkabileceği kaygısı da hâkim. Ancak siyaset kurumunun tutuklu milletvekilleri olayındaki gibi sorunu zamanında çözmeyip kendilerine bırakmış olmasına da tepkililer; “Onlar da zamanında değiştirseydi” hayıflanmasındalar.
3- İptal kararı verip Meclis’e kanunu değiştirmesi için süre tanınması durumunda çıkacak çelişkiyi de aşamıyorlar. Bir yandan hak ihlali tespit edip diğer yandan “4 yıl daha hak ihlaline katlan” demenin doğru olmayacağı inancındalar.
4- Barajın “koalisyonlara son verip yönetimde istikrar sağlamak için” getirildiğini, ancak koalisyonları engellemediği gibi, % 34 oy ile % 66 sandalye sahibi yaparak yönetimde istikrarsız güç yarattığına dikkat çekiyorlar.
5- Bir orta yol bulunması için de didiniyorlar. Bütün bunlara ilave bir soru daha yöneltiyorlar: “HDP tek başına seçime girip % 10 barajı sınırında kalırsa ne olur?”
Hukuk, önemli bir kararın arifesinde derinlemesine tartışıyor.
Kaynak : Habertürk
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, çevreci, yüksek teknolojilerle donatılmış, 420 yolcu kapasiteli, yüzde 100 elektrikli metrobüsün test sürüşüne tanıklık etti. Test […]
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iştiraki Spor İstanbul tarafından düzenlenen Türkiye İş Bankası 19. İstanbul Yarı Maratonu, rekor bir katılımla yapıldı. […]
Küçükçekmece ilçesi, Fatih Mahallesi’nde bulunan Menekşe Sahil Parkı’nda yaşanan ölüm olayıyla ilgili soruşturma başlatıldı. İBB Park Bahçe ve Yeşil […]
Elektrik Kontrol ve Kumanda Panosu Sektöründe Faaliyet Gösteren Bazı Teşebbüsler Hakkında Soruşturma Açıldı Güç ve dağıtım transformatörü sektöründe faaliyet […]
Rekabet Kurulu, atık kağıt geri dönüşümü alanında faaliyet gösteren teşebbüslerin, atık kağıt ihraç etmek isteyen teşebbüslere ihracat için gerekli belgenin […]
Milliyetçi Sol Parti (MİLLİ SOL) Genel Başkanı Hüseyin Alpay el değiştiren belediyelerde işten çıkarmalar yaşandığını ve taşeron işçilere kadro verilmesi […]
DEM PARTİ Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, TBMM’de yaptığı basın toplantısında 9. Yargı Paketine yönelik görüşlerini dile getirdi. 8. […]
“Denizli ittifakı, Türkiye ittifakı kazandı” CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Bülent Nuri Çavuşoğlu’nu ziyaret etti. CHP […]
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) 1001 – ‘Cumhuriyetimizin 100. Yılı Özel Çağrısı’na yapılan başvurular neticesinde destek almaya hak […]
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Çekmeköy Belediye Başkanı Orhan Çerkez’e tebrik ziyaretinde bulundu. İmamoğlu, Çekmeköy Belediyesi girişinde alkışlarla karşılandı. Çerkez’e hayırlı […]
29 Nis 2024 0
Uluslarararası Strateji Uzmanı Başkanı Şener Mengene,...17 Nis 2024 0
Eylül Aşkın Türkiye Haber Portalı’nda hazırlayıp...07 Kas 2021 0
AK Parti Denizli Milletvekili, TBMM Plan ve...24 Nis 2021 0
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın babası Rüstem Tatar...10 Ara 2020 0
Cumhurbaşkanı Tatar: “Türkiye’nin güçlü...28 Nis 2024 0
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, çevreci, yüksek teknolojilerle donatılmış, 420 yolcu kapasiteli, yüzde 100 elektrikli metrobüsün test sürüşüne tanıklık etti. Test […]